NOTISIA

F-FDTL Hamutuk Ho ONG Permatil Kuda Ai Oan Iha Lagoa Tasi Tolu

Tasi tolu 28 Marsu 2025

 

FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) hamutuk ho ONG Permatil halo atividade kuda ai oan iha Lagoa Tasi tolu, Dili-Timor-Leste.

Iha Intervista Coronel Renilde Guteres Cortereal e Silva Atual hanesan adjunto Xefe Estadu Maior FALINTIL-FDTL hateten, objetivu ohin ita kuda ai oan ne’e atu haburas fila fali ita nia rai ida ne’e tamba ita ema rasik mak estraga ita nia ambiente, tan ne’e maka ninia efeitu mosu oioin mak hanesan inundasaun, rai manas tan ida ne’e mak maluk sira husi ONG Permatil konvida ami mai hamutuk ho sira hodi kuda ai oan sira ne’e, tamba ita hotu nia perkupasaun atu ita nia rai ne’e nia ekosistema diak nafatin. adjunto Xefe Estadu Maior FALINTIL-FDTL haktuir.

Iha biban ne’e mós adjunto Xefe Estadu Maior FALINTIL-FDTL hakarak apela ba maluk Timor oan hotu prevene tesi ai no sunu ai arbiru tamba ita tesi ai no sunu ai arbiru mak ninia efeitu sai rai manas no tempu udan inundasaun mosu iha fatin-fatin, tan ne’e ita prezerva ita nia rai para matak nafatin atu nune’e ba futuru ita nia rai ne’e nia ekosistema ne’e diak ba nafatin.

 

Média F-FDTL

F-FDTL Ho MD Hasoru P.A RAEOA Hafoin Distribui Nesesidade Basika Bá Padre Sira Inklui Labarik Orfanatu Sira

RAEOA,10 Setembru 2025

FALINTIL - Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) hamutuk ho Ministériu Defeza Hasoru malu ho Prezidente Autoridade RAEOA Sr. Regio da Cruz Salu hafoin Distribui Nesesidade Básika bá Padre sira inklui bá Labarik Orfanatu Topu Honis Kutete Mahata. 

Iha Fatin hanesan Reprezentante Xefe Estadu Maiór Jenerál Forsas Armadas Tenente Koronel Valerio Valente hanesan Mós Xefe Departamentu Kooperasaun Sivil Militár(CIMIC) hateten "F-FDTL desde Invazaun husi Indonésia Mai Ita nia Eroi, Ita nia Veteranus sira harii FALINTIL no Nia moto maka hanesan Povu mak Ikan no Bee maka FALINTIL,Tanba ida ne'e maka ho Komemorasaun loron Ezisténsia FALINTIL bá dala 50, F-FDTL Mai iha ne Hakbesik bá ita nia oan sira, tanba ita nia oan sira maka atu lori nasaun ne'e bá oin, tanba ida ne'e maka ita Nia F-FDTL tenke habesik bá ita nia oan sira, tanba ita nia oan sira mak atu lori nasaun ne'e ba oin.

Daudaun ne'e ita nia oan sira ne'ebé mak Ora's ne'e hela iha Ofornatu Topu Honis, para sira sente katak sira la'os mesak maibé sira hamutuk ho F-FDTL, no Apoiu ohin ita halo ne'e halai liu bá aihan Nesesidade básika no oinsá utiliza aihan sira ne'e bá sira ninia Nesesidade lorloron nian, aihan Refere simu direitamente husi Dirijente Orfonatu Topu Honis Sra. Imelda Liliana Tarung ho Labarik Orfonatu Topu Honis ne'ebé lokaliza iha Bairu Mahata, Suku Kutete, Posto Administrativu Pante makasar, Rejiaun Administrativa Espesial Oecusse Ambeno.

Entretantu Dirijente Orfonatu Topu Honis Sra. Imelda Liliana Tarung hateten "Sente Kontente kahur no triste no hakfodak tanba afinal Orfanatu Topu Honis la'os Mesak, ami sente kontente kahur ho fuan kanek tanba ami husi Orfonatu Kutete Mahata la'os mesak, maibé hetan Vijita Husi F-FDTL, ne'ebé ami sente kontente tebes ida ne'e dalaruma maromak ninia obra hetan bensaun bá ami no ami sei fornese bá maluk sira neʼebé presiza, la'os deit bá ami no ami husu atu apoiu id ne'e la'os inisiu no ikus bá ami, maibé apoiu ida ne'e sei bele kontinua, ami husu obrigada wain bá Komandu F-FDTL ne’ebeé haruka ekipa mai vijita ami no Apoiu aihan"dehan nia.

Média F-FDTL

Nhoy Borges

F-FDTL Ho Ministeriu Defeza Halo Reflesaun Selebra Vitória Tinan 2024

Kuartel Jenerál, 28 Dezembro 2024.
Komandu FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste F-FDTL hamutuk ho Ministeriu Defeza halo reflesaun konjunta, selebra vitória susesu durante vizita internasionais  mai Timor-Leste iha tinan 2024.
Xefe Estadu Maior Jenerál FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) Tenente Jenerál Domingos Raúl "Falur Rate Laek" hato'o parabéns bá família nia apoiu tomak ho dedikasaun empenamentu iha tinan 2024 nian laran.
"Ohin ita halo reflesaun hamutuk selebra vitoria susesu seguransa iha tinan 2024, ne'ebé liu ona, la kleur tan ita simu tinan foun 2025 mai, tanba ne'e tinan tuan ne'ebé liu ona sai hanesan esperiénsia di'ak no la di'ak ne'ebé ita halo liu ona, ha'u hein katak ida ne'e sai reférensia atu hadia iha tinan oin mai".
Subliña tan katak, misaun ne'ebé estadu Timor-Leste oferese bá Instituisaun F-FDTL tenki asegura no implementa ho di'ak, maske hasoru defaziu ho konstrajiamentu ho difikuldade, maibé Militár ema ida ne'ebé treinadu ho formasaun sira ne'ebé iha prontu kumpri Ordem hodi halo servisu serbí  povu no Nasaun Timor-Leste.
CEMGFA afirma, enkontru konsellu superior defeza seguransa ne'ebé lidera husi Presidente Repúblika José Ramos Horta hato'o apresiasaun parabeniza bá instituisaun F-FDTL bá servisu operasaun ne'ebé apoiu Instituisaun PNTL Asegura seguransa iha vizita amu papa Francisco mai Timor-Leste ho susesu.
"Iha enkontru konsellu superior defeza seguransa ita nia alta entidade nasaun Timor-Leste sira parabéns ita ho apresiasaun di'ak bá ita liu liu operasaun seguransa ne'ebé ita fó apoiu bá PNTL susesu bo'ot tebes ita simu vizita amu papa Francisco mai Timor-Leste la'o di'ak tebes".
Nia Afirma, apresiasaun sira ne'e alta entidade Nasaun Timor-Leste fó parabéns ne'e hanesan kritika ida bá Instituisaun F-FDTL para hadia nafatin sala ne'ebé iha no buat ne'ebé la iha buka atu rezolve no saida mak la halo buka atu halo hotu ida-ne'e mak Importante.
Aleinde ida ne'e, komandante iha Instituisaun F-FDTL ha'u representa sira hotu atu hato'o ami nia deskulpa bá públiku tomak, maibé ha'u mós husu atu iha tinan foun 2025 ne'ebé mai sosiadade sivil ho Komunidade tenki apoiu  no kopera di'ak ho Militár para ita ajuda Governu bele dezenvolve ita nia rai halo investimentu ida di'ak atu redus ita-nia difikuldade ekonómia finansial ne'ebé iha ita nia rai laran.
"Ha'u husu bá Militar hotu tempu ida ne'e ita halo reflesaun ba ita ida idak nia aan hadia vida família ho Instituisaun atu ita nia kareira ne'e bele  la'o di'ak kontinua hametin relasaun di'ak ho Polísia Nasionál Timor-Leste atu serbí ba povu no nasaun Timor-Leste," hakotu CEMGFA.
Média F-FDTL
 

F-FDTL Ho Ministeriu Defeza Hasa’e Bandeira Nasional Inisiu Fulan Outobru

Kuartel Jenerál Fatuhada,06 Outubru 2025

 

Komandu FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) hamutuk ho funsionariu husi Ministériu Defeza (MD) hasa’e Bandeira Nasionál inisiu fulan outobru nian iha resintu Kuartel Jenerál F-FDTL no Ministériu Defeza Fatuhada Dili.

 

Hafoin serimónia hasa’e bandeira Nasionál iha intervensaun Xefe Estadu Maior Jenerál F-FDTL Tenente Jenerál Domingos Raúl “Falur Rate Laek” hanesan inspetur serimónia hateten mesmu iha fulan sira liu bá ita hasoru difikuldades barak maibé ho vontade sira no esforsu tomak hodi ultrapasa ona aktividades lobuk ida, husu nafatin bá membru F-FDTL inklui mós Funsionariu husi MD prepera a’an didi’ak hodi hein nafatin misaun sira ne’ebé sei tuir mai.

 

“ Ohin ita tama ona bá inisiu fulan outobru nian ita liu ona desafiu, difikuldades lubuk ida ho ita nia vontade tomak ita termina ona aktividades balun, ita prepara a’an nafatin hodi kontinua misaun sira iha últimu trismetre ne’ebé eventus lobuk ida sei mai, nune’e ita prepara a’an nafatin henesan ema profisional servisu bá bem estar komunidade paz no estabilidade ita prepara a’an nafatin ita bele hala’o servisu sira ho di’ak” hateten CEMGFA Tenente Jenerál Falur Rate La’ek iha resintu Kuartel Jenerál.

 

Partisipa iha serimónia ne’e Xefe Estadu Maior Jenerál Forsas Armadas Tenente Jenerál Domingos Raúl “ Falur Rate Laek”, Ofisiais Superiores husi Kuartel Jenerál, ofisiais Kapitães, Sargentos no Prasas husi Kuartel Jenerál, Asesores, inklui Funsionariu husi Ministério Defeza.

 

Média F-FDTL

Izidor Lopes

Bonifácio Mendonça

F-FDTL no PNTL Lansa Operasaun konjunta Ouro Forsa Tarefa Hodi Garante Seguransa Iha Territóriu Nasionál

Dili, 30 Novembru 2025
 
FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste no Polísia Nasionál Timor-Leste, Lansa Operasaun konjunta hanaran (Ouro Força Tarefa) Hodi Garante Seguransa iha Territóriu Nasionál Timor-Leste, atividade refere hala'o ho parada jerál iha Kuartel Unidade Espesial Polísia (UEP) iha Fatumeta-Dili.
 
Iha Diskursu Xefe Estadu Maior Jenerál F-FDTL, Tenente Jenerál Falur Rate Laek, hatete, ohin ita halibur iha momentu istóriku ida ne'e, ultrapasa serimónia formatura simples ne'e momentu ohin, reprezenta sinteze institusionál ita-nia nasaun joven, ne'ebé inkorpora iha Forsa Tarefa Konjunta ne'ebé dezeña atu garante dame no hakmatek durante periódu krítiku sira iha ita-nia vida Nasionál.
 
"Diretiva politika ne'ebé Konsellu Ministru aprova la'os de'it dokumentu administrativu, maibé marka estratéjiku ida ne'ebé reafirma ita-nia maturidade institusional".
 
Nia hatutan tán, iha kontestu ida-ne'e, ita hetan tán responsabilidade adisional ida, liuliu hafoin adezaun istórika Timor-Leste nian ba ASEAN iha loron 26 fulan-Outubru tinan ne’e iha Kuala Lumpur. Ita-nia trajetória nu'udar nasaun ida hatudu ho klaru katak susesu iha pilar fundamental tolu, respeitu, adezaun rigorozu ba kadeias komandu, no kapasidade atu servisu hamutuk. Prinsípiu sira ne'ebé forma dezde tempu eróiku sira luta libertasaun nian, kontinua sai ita-nia matadalan ba institusional.
 
"Forsa Tarefa Konjunta entre F-FDTL no PNTL la'os de'it reprezenta estratéjia operasionál ida, maibé simboliza unidade Nasionál. Ita-nia misaun ba periodu kritiku sira ne'ebé sei mai dia 28 Novembru, Loron Finadu nian, Natal, no Loron Tinan Foun nian - sei ezije husi ita ida-idak tau sentidu aas liu kona-bá responsabilidade institusional no kompromísu ba dame".
 
Nia informa, Agora ita hetan observasaun Ia'os de'it internalmente, maibé husi komunidade rejionál ida ne'ebé hein ita nia maturidade, profisionalizmu, no abilidade jestaun institusional husi ita.
 
"Ha'u hakarak subliña, respeitu ba malu, halo kolaborasaun inter-institusional mak setór sira ne'ebé sei lori ita ba susesu. Ne'e la'os formalidade de'it, maibé dever sagradu ba ita-nia ezisténsia nu'udar instituisaun Estadu nian".
 
Paz la'os kondisaun ida, maibé prosesu konstrusaun ne'ebé kontinua. No ita sira hotu maka ninia arkitetu prinsipál. Ba Rai Doben Timor-Leste ba Dame no ba Estabilidade! Hakotu CEMGFA.
 
Iha fatin hanesan intervista Komandante Jerál PNTL hatete, Ohin ita realiza formatura jerál entre F-FDTL ho PNTL iha UEP, hodi hala'o servisu iha terrenu, tuir lolos formatura ne’e ita hala'o ona iha semana hirak ba kotuk mais tamba ami tuir atividade iha rai liur entaun ohin maka foin bele realiza.
 
"Atividade balun ne’ebé maka forsa rua implementa ona bazeia ba rezolusaun governu ne’ebé maka fó sai ona iha fulan rua ba kotuk, Depois de ida ne’e ita nia forsa rua sei halo movimentu hodi hatudu ba ita nia komunidade sira katak sira pronto para atu servisu tanto iha preventive nomos represiva ba situasaun saida de'it maka akontese".
 
Nia Subliña tán, importante maka servisu hamutuk, ohin sua Exelénsia Xefe estadu Maior Jenerál F-FDTL fó ona mensazen katak servisu hamutuk mak importante atu ne’e bele lori susesu ba iha operasaun ida ne’e.
 
Bazeia ba Planu operasaun sai ona tantu ba iha F-FDTL no PNTL komandante sira simu hotu ona sira sei asegura tanto hahú husi dia 01 Novembru no dia 02 Novembru loron mate bian ninian ita nia membru sira sei asegura ida ne’e. Remata
 
Média F-FDTL
📷J’Silva

Kontaktu Ami

Ave. Nicolao Lobato, Fatuhada
Comoro, Dili, Timor-Leste

Tel: +670 78156312
Email: info@fdtl.mil.tl