NOTISIA

Jenerál Stuart Ho Jenerál King Vizita Forsa Apoiu Jeral F-FDTL Metinaro

Metinaro, 13 Junu 2025

 

FALINTIL-Forsa Defeza Timor Leste (F-FDTL) liu husi Forsa Apoiu Geral(FAG) Tenente-Coronel João Bosco Ximenes"Lenok" hamutuk ho komandante Centro Instrusaun Comandante Nicolau Lobato(CICLN),Tenente-Coronel Elizeu Guterres nomós Komandante Unidade Apoiu Servisu(UAS) inklui Ofisiais Superiores sira simu vizita importante ida husi Xefe Estadu Maior Jenerál Exército Austrália Tenente Jenerál Simon Stuart, AO, DSC ho Xefe Estadu Maior Jerál Forsas Armadas Nova Zelãndia, Major Jenerál Rose King, no Embaixadora Nova Zelândia iha Timor-Leste Hellen Tunnah iha Kna'ar fatin Kuartel Metinaru.

iha Intervensaun Komandante (FAG) nia parte agradese bá Xefe Estadu Maior Jenerál Exército Austrália ho Xefe Estadu Maior Jerál Forsas Armadas Nova Zelãndia, nomós Embaixadora Nova Zelândia iha Timor-Leste ho delegasaun bá vizita hanesan oportunidade diak ida hodi hametin kooperasaun Bilateral ida metin liu tan entre Nasaun Rua Nova Zelândia ho Austrália ho Timor-Leste iha futuru.

"Hau lori komandante sira hotu ható ami nia bemvindu bele vizita fatin ida ne'e, ita nia kooperasaun hahu nanis tia ona bá futuru hakarak hametin kooperasaun ida metin liu tan iha aréa téknika Militár hanesan kapasitasaun formasaun espesialidade sira, inklui infrastrutura no apoiu ekipamentos sira" hateten TenCor Bosco iha Kuartel Metinaru.

Entertantu Xefe Estadu Maior Jenerál Exército Austrália Tenente Jenerál Simon Stuart, AO, DSC nia parte orgulho tebes tamba bele hametin amizade hanesan fundasi ida ne'ebé metin no forte liu tan iha aréa espesializasaun sira ne'ebé esensial liu iha aréa Militár nomós servisu hamutuk ho parseiru Nova Zelândia sei servisu hamutuk iha futuru oin mai.

iha Sorin seluk Xefe Estadu Maior Jerál Forsas Armadas Nova Zelãndia Major Jenerál Rose King, nia parte agradese mesmo vizitasaun ida ne'e hanesan Dahuluk maibé relasaun ne'ebé hametin nanis ona espera sei forte liu tan, iha oportunidade sira hotu servisu hamutuk no iha komitmentu la'os iha kooperasaun Bilateral deit maibé ho mós multilateral ho Nasaun Austrália inklui Timor-Leste.

iha Vizita ne'e hare mós Fatin Banda Militár, Salaun Memorial, ELTF, Fatin Mediku, Fatin CTOAP, inklui Kazerna sira ne'ebé hari husi Exersísiu Hari'i hamutuk akompanha husi Komandante CFT Koronel Domingos Da Costa Soares"Dobu",TenCor João Bosco Ximenes"Lenok", Inklui Ofisiais sira.

 

Média F-FDTL

Boni Mendonça ho Izidor Lopes

Jogu Amizade Entre Ekipa Femenina F-FDTL Ho Forsas Armadas Austrália

Brisbane, 11 Outubru 2025

 

Jogu amizade entre Femenina FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) ho Ekipa Femenina Forsas Armadas Austrália husi Segundo Divijaun ne'ebé maka hala'o iha Kampo Militár Forsas Armadas Austrália nian iha Brisbane.

 

Iha Jogu refere Ekipa rua impata ho skore 2-2, Jogu ne'e hala'o tamba iha Servisu hamutuk entre Defence Coorperation Program (DCP) ho FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL)

Objetivu husi Jogu amizade ne'e maka oinsá atu hametin nafatin relasaun entre Nasaun Timor-Leste ho Austrália nian liliu iha área Forsas Armadas nian iha futuru.

 

Rekorda fali katak antes ne'e Ekipa femenina husi Forsa Defeza Austrália ho Ekipa Femenina F-FDTL hala'o uluk ona Jogu iha Timor-Leste hodi Komemora loron INTERFET nian no Ekipa Femenina F-FDTL mak sai vensedor iha Jogu ne'e.

 

Entretantu Ekipa husi FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) xefia husi Tenente Koronel Abel da Costa Xavier "NIKI" atual hanesan Komandante Unidade FALINTIL.

 

Media F-FDTL

Izidor Lopes

KAPITAUN FRAGATA GRADUADU NICOLAU SOUSA ASSUME KARGU NU’UDAR SEGUNDO KOMANDANTE KONPONENTE NAVAL

KAPITAUN FRAGATA GRADUADU NICOLAU SOUSA ASSUME KARGU NU’UDAR SEGUNDO KOMANDANTE KONPONENTE NAVAL
 
Hera, 10 Novembru 2025
 
Komandu FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) segunda ne’e liuhusi Komandante Komponente Navál Komodoro Higinio das Neves fó pose bá Kapitaun Fragata Graduadu Nicolau Sousa hodi asume kargu nu’udar Segundu Komandante Komponente Naval.
 
Kapitaun Fragata Graduadu Nicolau Sousa liuhusi despaisu Xefe Estadu Maior Jenerál Forsas Armadas (XEMGFA) Domingos Raúl Falur Rate Laek ho númeru 064/CEMG das FALINTIL-FDTL/IX/2025 hodi asume kargu nu’udar Segundu Komandante Komponente Navál hahú husi loron 30 fulan Outubru 2025 hodi subtitui Segundu Komandante Komponente Navál sesante Kapitaun Fragata Guido Guterres da Silva.
 
Nomeasaun bá Kapitaun Fragata Graduadu Nicolau Sousa bá kargu Segundu Komandante Komponente Navál tuir lei orgánika Militár bá tinan rua.
 
Enkuantu Segundu Komandante Komponente Navál sesante, Kapitaun Fragata Guido Guterres da Silva, liuhusi despaisu Xefe Estadu Maior Jenerál Forsas Armadas (XEMGFA) Domingos Raúl Falur Rate Laek númeru 195/DIV.Pesoál/QG-F-FDTL hodi asume fali funsaun hanesan Adjuntu Ispesaun Jeral iha Kuartel Jenerál Fatuhada, Dili.
 
Komodoro Higinio das Neves hateten, nomeasaun bá Kapitaun Fragata Graduadu Nicolau Sousa bá kargu Segundu Komandante Komponente Navál nia sei halo servisu ne’ebé Ho di’ak.
 
Ha’u fiar katak Komandante Nicolau la’os ofisiál foun, maibé nia husi Komponente, nia hatene ha’u-nia servisu tanba nia hamutuk ho ha’u durante tinan rua, ne’e duni hatene saida mak nia bele halo,” Higinio das Neves hateten iha nia intervensaun iha ãmbitu fó pose bá segundu Segundu Komandante Komponente Navál Kapitaun Fragata Graduadu Nicolau Sousa iha baze Navál Hera.
 
Nia fó parabeniza bá Kapitaun Fragata Graduadu Nicolau Sousa ne’ebé Komandu nomeia bá Segundu Komandante Komponente Naval hau fó parabéns bá ita.
 
Responsablidade aumenta fiar katak ita sei servisu ho ha’u servisu ho ofisiál sira ne’ebé iha Komponente Navál hodi bele halo kna’ar ho di’ak, lori Komponente Navál bá dalan ne’ebé ita hotu hein,”nia kongratula.
 
Iha biban ne’e mós Komodoro Higinio kongratula Kapitaun Fragata Guido Guterres ne’ebé hetan fiar husi Komandu hodi bá halo fali kna’ar iha Kuartel Jenerál husu atu servisu di’ak.
 
Iha intervensaun Komodoro Higinio afirma ho mudansa ne’ebé mosu iha Komponente Navál ne’e nu’udar tranzisaun ida ne’ebé Komandu F-FDTL komesa hela prepara neneik nenenik atu entrega forsa bá jerasaun foun.
 
Nia hatutan durante nia mandatu hanesan Komandante Komponente Navál nia segundu Komandante bá dala tolu ona, ida mak Julião agora nia ohin loron sai Superiór iha Autoridade Mártima Nasionál, ida mak Kapitaun Fragata Guido no agora Kapitaun Fragata Graduadu Nicolau.
 
Ne’e atu hateten saida bá ita bo’ot sira signifika ida faze ida bá ona atu bele trázita kna’ar sira ne’e bá jerasaun foun, tanba ne’e ita sei fiar katak lori forsa ne’e ba oin,” nia afirma.
Komodoro ne’e kompomente sei servisu hamutuk ho Segundu Komandante Komponente Navál hodi deszenvolve Komponente Navál ho di’ak.
 
“Hamutuk ita iha ne’e para ajuda no apoiu nia suporta nia para nia bele susesu iha nia kna’ar, Ita hotu servisu hamutuk para hodi bele lori Komponente Navál ne’e bá mehi ne’ebé ita-nia polítiku sira mehi atu sai forsa ida ne’ebé satan ita-nia rikusoin iha tasi, la’os rikusoin de’it, maibé lori TimorLeste nia bandeira bá iha mundu,”nia afirma.
 
Komandante Higinio hateten :“Ida ne’e misaun ida ne’ebé todan, maibé hau fiar se ita hamutuk ita servisu hamutuk rona malu fiar malu mai ita sei susesu iha misaun ne’ebé sei ita nian,”
Nia husu bá membru Komponente Navál atu nafatin hatudu karakter no displiña ne’ebé di’ak atu tane nafatin integridade instituisaun F-FDTL ho di’ak.
 
Media F-FDTL
📷 Izidor Lopes

Kari Ai-Funan Iha Portu Dili Hodi Hanoin Hikas Sakrifisiu FALINTIL Sira Nian

Dili, 20 Agostu 2025.

Xefe Estadu Maiór Jenerál FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL), Tenente Jenerál Domingos Raúl Falur Rate Laek, hatete kari ai-funan iha fatin ida-ne'e hodi hanoin hikas sakrifisiu eroi no eroina sira halo bá rai ida ne'e no sira ne'ebé lakon ka rate laiha funu laran, hatete antes kari ai-funan bá iha tasi laran iha Portu Dili.

"Ita hamutuk iha ne'e atu fó omenajem bá ita-nia FALINTIL sira, tanba sofrimentu ne'ebé ami simu daudaun ne'e ladun todan maibé imi-nia sakrifisiu ne'ebé halo mai ami todan liu".

Xefe Estadu Maior Jenerál F-FDTL mós husu bá joven no jerasaun foun sira banati tuir nafatin memória FALINTIL assuwa'in sira rai hela.

Partisipa iha serimónia kari ai-funan ne'e mai husi membru Governu, Membru Parlamentu Nasionál, Xefe Estadu Maior Jenerál F-FDTL, Domingos Raúl Falur Rate Laek, Tenente Jenerál Reformadu Lere Anan Timur, Veteranu no mós família Antigu kombatente no delegasaun husi Nasaun Estrangeiro sira ne'ebé partisipa iha Serimónia 20 de Agostu.

Serimónia kari Ai funan ne'e hodi komemora aniversáriu loron FALINTIL bá da-50 (20 Agostu 1975-20 Agosru 2025) ho tema "Estende a Paz ao Mundo".

Média F-FDTL

Domingos Sarmento

Komandante Jerál GNR Halo Vijita Bá Komandu FALINTIL-FDTL

Kuartel Jenerál, 26 Marsu 2025

Komandante Jerál Guarda Nasionál Repúblikana (GNR) Tenente Jenerál Rui Alberto Ribeiro Veloso ho nia delegasaun  halo nia vizita kortejia bá Komandu FALINTIL Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) no halo enkontru ho Xefe Estadu Maiór Jenerál FALINTIL - Forsa Defeza Timor Leste (F-FDTL) Tenente Jenerál Falur Rate Laek, hodi koalia kona-bá produtivu no kooperasaun nomós oinsá bá  futuru atu hametin diak liu tan lasu kooperasaun ho komandu FALINTIL-FDTL iha Futuru.

“Ohin ami mai vizita Komandu F-FDTL halo enkontru ida ne’ebé produtivu liu hodi koalia kona-bá aspetu barak, liu-liu Kooperasaun, ami koalia pasadu, koalia futuru maibé importante liu maka koalia bá futuru ninian,  oinsá atu hametin liu tan lasu kooperasaun ne’ebé iha ona entre  Instituisaun F-FDTL ho GNR ," hatete Komandante Jerál Guarda Nasionál Repúblikana (GNR) Tenente Jenerál Rui Alberto Ribeiro Veloso.

Nia dehan, kortejia mai Komande FALINTIL- Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) ne'e importante tebes, tanba tenke hametin kooperasaun ne’ebé diak liu tan ho GNR nian.

Iha fatin hanesan Xefe Estadu Maiór Jenerál FALINTIL - Forsa Defeza Timor Leste (F-FDTL), Tenente Jenerál Falur Rate Laek, informa sira nia vizita atu hametin kooperasaun diak liu tan ho Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) tanba 25 anos ona  nomós ho FALINTIL- Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) tanba ne’e sira nia prezensa iha ne’e importante tebes bá Timor-Leste.

"Sira nia prezensa hanesan desizivu bá ita nia estabilidade nasionál, tanba ne’e sira mai no horseik halo homazen bá sira nia ema mate bá asidente ne’eba, no sira mós ohin koalia kona-bá kooperasaun entre ho Komandu F-FDTL  nomós sira  sei apoiu IDN”. remata

 

Média F-FDTL

 

Kontaktu Ami

Ave. Nicolao Lobato, Fatuhada
Comoro, Dili, Timor-Leste

Tel: +670 78156312
Email: info@fdtl.mil.tl