Notisia Foun

NOTISIA

Xefe Estadu Maior Jenerál F-FDTL Loke Abertura Bá Treinamentu Kombinasaun Armas 25

Hera, 14 Jullu 2025

Xefe Estadu Maior Jenerál FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) Tenente Jenerál Domingos Raúl "Falur Rate Laek",hatete ohin F-FDTL dahuluk hala'o Ezersísiu Kombinasaun Armas, ida ne’e aktividade krusial ida ne’ebé atu hasa’e imi nia kapasidade Operasionál hodi hasoru Anin fuik no laloran siak ne’ebé sei mai, F-FDTL prontu hasoru iha futuru.

"Konseitu Kombinasaun Armas ne’e fundamental bá ita nia treinamentu Militár tanba ne’e liu-hosi Ezersísiu ida ne’e, imi sei hadia imi nia efikasia iha situasaun kombate no aumenta imi nia protidaun no respeita bá kualkér dezafiu ne’ebé ita hasoru oin mai."

Nia hatutan imi sei hala’o Ezersísiu sira ne’e ho senáriu prátika ho kolaborasaun hodi hadia imi nia abilidade bá oin ne’e importante tebes, tanba imi hotu nafatin aprende bá malu no troka bá malu.

"Ha'u agradese bá esforsu hotu-hotu no inisiativa ne’ebé imi dezenvolve bá Instituisaun F-FDTL hahú inisiu to’o ohin loron, ha'u husu bá imi, imi nia kompromisu no misaun Defeza ne’ebé imi kontribui bá ita nia soberania, tanba bá futuru ameansa no dezafiu sira sei iha, tanba ne’e imi tenke treinamentu kosntante no formasaun no Rekursu humanu ne’e importante.

Determinante mak elementu humanu tanba ne’e imi nia formulasaun importante hanesan Ezersísiu dahuluk ne’ebé Instituisaun F-FDTL hala’o tanba ne’e Instituisaun F-FDTL prontu hasoru Anin fuik no laloran siak ne’ebé sei mai F-FDTL Prontu hasoru.

"Hau husu bá Komponente hotu-hotu nomos Unidade hotu-hotu imi hadia imi nia kapasidade de kombate liu-hosi treinamentu maibé imi mós tenke hadia imi nia komportamentu pesoal atu ita bele responde bá ameasa oin-oin ne’ebé ohin loron akontese no bá futuru wainhira ema Nasaun ruma hanoin at karik kuidadu Asu siak iha Timor-Leste."

Iha fatin hanesan Komandante Komponente Naval Comodoru Higino das Neves hateten, ezersísiu Kombinasaun Armas foin dahuluk F-FDTL hala’o husi Komponente tolu (3) mak hanesan Komponente Forsa Terestrre, Komponente Naval no Komponente Aérea Lijeira inklui mós Unidade Polísia Militár (PM) no Unidade FALINTIL (UF).

"Ita nia forsa ki’ik maibé ita presiza forsa ida ne’e tenke hatene oinsá servisu hamutuk tanba Ezersísiu Kombinasaun Armas ne’e Ezersísiu Operasionál tanba ne’e mak Ezersísiu ne’e sei iha tiru atu nune’e sira bele fahe esperiénsia no kuinesimentu bá malu, atu bá futuru Komandante pelotaun iha ona kapasidade atu fó ordem bá membru sira oinsá sira bele ezekuta no servisu hamutuk."

Objetivu prinsipál Ezersísiu Kombinasaun Armas ne’e oinsá atu servisu hamutuk tiru Armas iha terenu tanba ne’e komandu husu atu utiliza tempu ho di'ak ho imi bele hala’o buat ne’ebé imi nia instrutór hanorin iha terenu.

Entretantu atividade treinamentu Kombinasaun Armas 25 ne'e hala'o durante semana rua hahu husi 14 to'o 25 Jullu 2025 tinan ne'e.

 

Media F-FDTL

Sold. Domingos Sarmento

Sold. Evaristo

Grumete Francisco

Xefe Estadu Maior Jenerál F-FDTL Partisipa Iha Enkontru CEMGFA da CPLP XXVI Iha Cabo Ledo Angola

Angola, 20-21 Maiu 2025

 

Xefe Estadu Maior Jenerál FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) Tenente Jenerál Falur Rate Laek, akompaña husi Adido Defesa Timor-Leste bá Portugal Koronel Mário Baptista 'Bersama' partisipa iha Enkontru entre Xefe Estadu Maior Jenerál Comunidade Países de Língua portuguesa (CEMGFA CPLP) dala XXVI iha Cabo Ledo Luanda Angola.

 

Media F-FDTL

📷Adido Defesa Timor-Leste bá Portugal Koronel Mario Baptista Bersama.

Featured

Xefe Estadu Maior Jenerál F-FDTL Partisipa Iha Kondekorasaun Bá Monsenhor Marco Sprizzi

 
Dili, Palasiu Prezidenti, 28 Fevereiru 2025
 
Xefe Estadu Maior Jenerál FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste, Tenente Jenerál Falur Rate Laek partisipa iha serimónia kondekorasaun ho Grau Kolar Orden Timor-Leste bá Reverendísima Monsenhor Marco Sprizzi, Enkarregadu Negósius husi Nunsiatúra Santa Sé iha Timor-Leste, serimónia solene ne'e hala'o iha Palásiu Prezidensiál Nicolau Lobato.
 
Monsenhor Sprizzi nia karreira diplomátika ne'ebé distintu abranje liu dékada rua hodi serbí Santa Sé iha Brazil, Estadus Unidus, Índia, Nepal, Korea, Mongólia, Malázia, no ikus liu nu'udar Enkaregadu Negósius Rezidente iha Timor-Leste dezde Janeiru 2019.
 
Média F-FDTL

Xefe Estadu Maior Jenerál F-FDTL Partisipa Iha Loron Anzac Day Bá Dala 110 Iha Timor-Leste

 
Dili, 25 Abril 2025
 
Xefe Estadu Maior Jenerál FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) Tenente Jenerál Falur Rate Laek, ohin partisipa iha komemorasaun loron ANZAC DAY bá dala 110 iha edifisiu Conselho dos Combatentes da Libertação Nacional (CCLN) Comoro, Dili.
 
Loron 25 Abril nu'udar loron nasionál komemorasaun Austrália no Nova Zelândia nian bá vítima sira funu nian no bá rekoñesimentu bá papél sira nia Forsas Armadas nian, ida ne'e hanesan asaun Militár bo'ot dahuluk ne'ebé maka halo hosi Forsa Austrália no Nova Zelândia nian durante Funu Mundiál Dahuluk.
 
ANZAC signifika Korpu Exército Austrália no Nova Zelândia nian, Loron Anzac maka komemorasaun ida bá aniversáriu hosi dezembarke tropa Australianu no Nova Zelândia nian iha Gallipoli, Turkia iha loron 25 fulan-Abril tinan 1915, bainhira Grã-Bretanha deklara funu hasoru Alemaña tanba nia invazaun bá Béljika iha tinan 1914, Austrália no Nova Zelândia, hanesan Dominion sira iha Impériu Britániku nia laran, automatikamente konsidera sira-nia an hanesan funu-na'in.
 
Partisipa iha komemorasaun loron Aniversáriun ANZAC ne'e kompostu husi Membru Governu, Korpu Diplomatika sira, Veteranus, FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) Polisia Nasionál Timor-Leste (PNTL) nomós Adido Defesa sira iha Timor-Leste.
 
Media F-FDTL

Xefe Estadu Maior Jenerál F-FDTL Partisipa Iha Misa Fúnebre Bá Maktoban Sua Santidade Papa Francisco Iha Tasi Tolu

Tasi Tolu, 26 Abril 2025.

 

Xefe Estadu Maior Jenerál FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) Tenente Jenerál Falur Rate Laek hamutuk ho estrutura tomak Partisipa iha serimónia Misa Fúnebre bá Maktoban Sua Santidade Papa Francisco Iha Tasi Tolu hodi fó omenajen Ikus bá Maktoban Sua Santidade Papa Francisco.

 

“Timor nia fuan Metin teb-tebes iha Sua Santidade Amo Papa Francisco, Hakmatek hela ho imi no hakmatek iha Maromak nia Reinu Lalehan Amo Papa Francisco” dehan Dom Leandro Maria Alves Liu husi Omilia iha selebrasaun Misa bá maktoban Sua Santidade Papa Francisco nian.

Ema ida-idak hahu husi ita nia nai ulun Nasaun nian, ita nia nai ulun relijiaun nian nomós ita sarani sira ka ema baibain sira, ida-idak espresa sira nia esperiénsia rasik ne’ebé nia hetan liu husi hare iha televizaun, hasoru direita ou espresa fila fali doutrina sira ne’ebé Amo Papa Koalia wainhira nia sei moris, espresaun sira ne’e hatudu sira nia domin no hamoris fali memoria Papa Francisco nian.

 

Partisipa iha Misa Fúnebre ne’e mak hanesan Membru Governu, Prezidente Parlamentu Nasional, Prezidente Tribunal Rekursu, Primeiro Ministru, Xefe Estadu Maior Jenerál F-FDTL Tenente Jenerál Falur Rate Laek, Komandante Jeral PNTL, Korpu Diplomátiku, eis Titulares, estrutura tomak husi Komandu F-FDTL ho PNTL, no hetan partisipasaun Maximu husi Povu no Sarani Doben Timor Leste tomak.

 

Iha Misa fúnebre bá maktoban Sua Santidade Papa Francisco nian ne'e Preizide husi amu Bispo Dioseje Baucau Dom Leandro Maria Alves.

Misa fúnebre ne'e la'o diak tebes tamba hetan Seguransa Maximu husi FALINTIL-Forsa Defesa Timor-Leste (F-FDTL) no Polisia Nasionál Timor-Leste (PNTL).

 

Média F-FDTL

Kontaktu Ami

Ave. Nicolao Lobato, Fatuhada
Comoro, Dili, Timor-Leste

Tel: +670 78156312
Email: info@fdtl.mil.tl