NOTISIA

Major Jenerál Coliati Partisipa Aniversáriu PCIC Ba Dala 11

Bebora-Dili 14 Maiu 2025

Vise Xefe Estadu Maior Jenerál FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) Major Jenerál Calisto Santos Coliati partisipa serimónia Aniversáriu Polícia Científica  Investigação Criminal (PCIC) ba dala sanulu resin ida (11) ho tema "Fortalecer a Ciência e a Cooperação Criminal para Garantir Justiça e Segurança Em Timor Leste", ne'ebé hala'o iha Salaun Multiusos GMN, Bebora-Díli.

Seremónia ne'e, Prezide direita husi Prezidenti República enkuantu Partisipante  iha  serimónia refere maka hanesan Vise- Prezidenti PN, Vise Xefe Estadu Maior Jenerál FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste ho entidades relevante no Korpu diplomátiku.

Média F-FDTL

Major Jenerál Rose King Ho Delegasaun Vizita Unidade Falintil

Dili, 14 Juñu 2025

 

Xefe Estadu Maior Jerál Forsas Armadas Nova Zelândia Major Jenerál Rose King, hamutuk ho delegasaun iha Sabado fim semana ne'e halo vizita bá Unidade FALINTIL iha Tasi Tolu, Dili.

Iha vizita Xefe Estadu Maior Jerál Forsas Armadas Nova Zelândia Major Jenerál Rose King ho delegasaun ne'e simu direta husi Komandante Komponente Terrestre Koronel Operasaun Espesiais Domingos da Costa Soares "DOBU" ho Komandante Unidade FALINTIL Tenente Koronel Abel da Costa Xavier "NIKI" iha kna'ar fatin.

Objetivu husi vizita ne'e maka oinsá atu hametin di'ak liu tán kooperasaun entre FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) ho Forsas Armadas Nova Zelândia nian, liliu iha area Militár nian ao mesmu tempo atu apoiu mós Unidade FALINTIL iha área treinamentu Militár no ekipamentu Militár nian ne'ebé maka Unidade ne'e persiza.

Iha fatin hanesan Major Jenerál Rose King hateten, Forsas Armadas Nova Zelândia prontu atu apoiu nafatin Komandu FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) iha kualker apoiu saida de'it liiiu kona-bá kapasita rekursu umanu nomós ekipamentu Militár nian ne'ebé maka komandu F-FDTL persiza.

 

Média F-FDTL

Leoneto de Jesus

MD Aprezenta OGE 2026 Bá Komisaun B Parlamentu Nasionál

Dili, 21 Outubru 2025

 

Ministériu Defeza ho Komandu F-FDTL ho IDN aprezenta Orsamentu Geral Estado (OGE) 2026 bá komisaun B Parlamentu Nasionál.

 

Iha aprezentasaun ne'e prezide direta husi Ministru Defeza Contra Almirante Donaciano Costa Gomes 'Pedro Klamar Fuik, Ph.D no akompanha husi Xefe Estadu Maior F-FDTL Brigadeiro Jenerál José da Costa Soares 'TRIX', Dirijentes husi IDN nomós Funsionariu tomak.

 

Media F-FDTL

Nhoy Borges

MD Entrega Armamentu ho Kareta Izuzu bá FALINTIL-FDTL

MD Entrega Armamentu ho Kareta Izuzu bá FALINTIL-FDTL
Kuartel Jenerál, 29 Jullu 2024
Governu liu husi Ministériu Defeza, entrega viatura nomós armamentus bá Komandu FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste.
"Ohin ita iha oportunidade ida para entrega transporte viaturas, transporte de tatika pesoal nunee mós armamentus ne’ebé Mak hola parte akizasaun tinan kotuk nian liu liu akizoens hirak ne’e hotu iha enkuadramentu lei programasaun Militár," dehan Ministru Defeza Contra Almirante Donaciano Costa Gomes hafoin entrega ekipamentus bá FALINTIL-FDTL, iha Kuartel Jenerál, Fatuhada.
Nia dehan lei de programasaun militár mak lei ida ne’ebé mak sai iha tinan kotuk kedas Komesa implementa i husi implementasaun ne’e mak rezulta akizasoens de viatura balu ne’ebé mak ohin entrega kareta izuzu 8 no armamentu ho kuantidade ne’ebé mak solisitadu ou rekizitadu halo mós entrega ohin.
Nia hatete tipus de armamentu ne’ebé mak mais kompleksu no kompletu i armamentu sira ne’e hotu para atu bele kumpri organika material ne’ebé mak eziste i nunee mós armamentus sira ne’e hotu para bele koresponde ho misoens espesifiku ou misoens espesiais ne’ebé mak Forsas Armadas dezempenha karik armamentu sira ne’e iha kondisoens para atu bele koresponde.
Governante ne’e hatete husi lei programasaun militár ne’e, lei ida ne’ebé mak permite atu oinsá mak forsas armadas bele dezenvolve, dezenvolve iha nia meius, armamentu, ekipamentus no rekursu hotu hotu ne’ebé mak nesesariu para atu transforma husi forsa ida ne’ebé mak kik operasional, proposional tuir konseitu estratejiku militár ne’ebé mak define.
Nia hatete kareta sira ne’e mai husi Tailandia mais akizoens hirak ne’e hotu halo komforme rekezitus operasionais.
"Tuir implementasaun de primeira faze lei da programasaun ita gasta hamutuk 9 milhões, la’os deit hola meius transporte tatiku pesoal i armamentu deit maibé hola mós meius maritimu hanesan meius navais militares sira iha Komponente Naval sira utiliza, meius balu hola parte husi akizasaun ne’ebé mak enkuadra iha lei programasaun militár nian.
Iha fatin hanesan Xefe Estadu Maior F-FDTL Brigadeiro Jenerál José da Costa Soares "Trix" hatete, ekipamentus sira ne’e FALINTIL-FDTL sei hare oinsá utiliza meius sira ne’e bele kumpri misaun ne’ebé politiku sira fó bá Forsas Armadas.
"Ekipamentus sira ne’e utiliza bá FALINTIL-FDTL tomak, ida ne’e faz parte lei programasaun militár ne’ebé uluk kedas forsa ne’e iha prinsipiu ida dehan neneik maibé bebeik, la’os ohin koalia atu sosa kedas maibé depende mós orsamentu tinan tinan, iha ita sosa, ne’e mak F-FDTL nia lia fuan ida dehan neneik maibé bebeik,"nia konklui.
Media F-FDTL

MD Entrega Ekipamentus Dormitoriu Bá Komandu FALINTIL-FDTL

Kuartel Jenerál, 18 Marsu 2025

 

 Ministru Defeza (MD) Kontra Almirante Donaciano Costa Gomes "Pedro Klamar Fuik", ofisialmente entrega Ekipamentu Dormitoriu bá Komponente Navál, Komponente Tereste, Komponente Aéreo Lijeira inklui Unidade Polísia Militár (PM).

 

 "Ohin ita entrega ekipamentus Dormitoriu nian bá Instutisaun F-FDTL liu-liu bá Komponente Navál, Terrestre no Aéreo inklui Unidade Polísia Militár ne’e prosesu tranformasaun instituisaun F-FDTL atu sai moderniza no profisionaliza." Dehan Ministru Defeza (MD), Kontra Almirante Donaciano Costa Gomes "Pedro Klamar Fuik"

 

 Ekipamentus Dormitoriu hanesan kama, Esponza, Sumasu no manta rihun tolu ne’ebé ohin MD entrega bá Instutisaun F-FDTL atu utliza ho responsablidade bá sira nia nesesidade lor-loron nian.

 

"Oinsá atu tranforma organizasaun bá F-FDTL ne’e kada Militár husi irarkia hotu to’o iha subalternu sira hotu ida-idak tenke hatene kumpri nia dever ho objetivu atu inrekese misaun Forsas Armadas nian."

 

 Oinsá mak forsa prepara kama ida hanesan militár ne’e hahan lor-loron nian ne’ebé mak sira iha, maibé iha situasaun bá tranformasaun ne’e dalaruma sira haluha buat ne’ebé importante hanesan membru bá Organizasaun nian importante liu ne’e organizasaun uma laran nian mak bem estar tanba dezastre Naturais ne’ebé iha loron 01 fulan Janeiru 2025 inundasaun estraga infra-estrutura Militár nian tanba ne’e esponza ne’e tama iha planu atu halo akizasaun depois mak halo manutensaun bá edifisiu sira ne’ebé Militár sira hela ba.

 

 "Ita hotu hatene prosesu bá manutensaun bá rejisténsia Militár sira nian ne’e importante atu haforsa kestaun moral bá ita nia militár sira liu-liu atu hare bá sira nia bem estar no sira nia konfortu tanba ne’e mak Ministériu Defeza halo medida emerjénsia fó fila fali bá militár sira ne’ebé presiza."

 

 Tanba ne’e Ministériu Defeza fó uluk fatin diknu, mak toba fatin depois mak MD hare fali sira nia kazerna hodi bele hadia ou halo manutensaun, tanba ne’e ekipamentus Dormitoriu sira ne’e bá militár sira hanesan atensaun ne’ebé mak irarkia komandu F-FDTL nian inkluzivamente parte Defeza mós hare atu fó atensaun bá bem estar militár sira nian liu-liu militár sira nia konfortu wainhira sira kumpri misaun ruma iha rai liur.

 

 Iha fatin hanesan Xefe Estadu Maiór Jenerál FALINTIL- Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) Tenente Jenerál Falur Rate Laek hateten, apoiu ekipamentu Dormitoriu husi Ministériu Defeza ne’e atu halo moderniza no profisionaliza bá instituisaun Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL).

 

 "Ita nia prosesu Dezenvolvimentu Forsas Armadas nian, hau asume hanesan Xefe Estadu Maiór Jenerál F-FDTL hau define hau nia planu estratéjiku rua primeira ita promove kuinesimentu sientifiku no téknolojia bá militár hotu-hotu segundu mak atu profisionaliza no moderniza mak hahu apoiu Ekipamentu Dormitoriu inklui ekipamentus sira seluk."

 

 Tinan 24 ezisténsia FALINTIL-FDTL iha susesu nomós iha difikuldade maibé ho difikuldade no falla hirak ne’e mak atu fó susesu bá Instituisaun FALINTIL-FDTL bá futuru.

 

 "Hau nia Agradesementu klean bá Ministru Defeza ho nia estrutura hotu nia apoiu mai ami FALINTIL-FDTL maske apoiu Ekipamentu itoan itoan maibé ita hakat bá bebeik nune'e hau husu bá Komadante sira atu responsabilidade bá Ekipamentu Dormitoriu no Ekipamentus sira seluk ne’ebé MD fó mai ita ne’e ho kuidadu."

 

 Media F-FDTL

Kontaktu Ami

Ave. Nicolao Lobato, Fatuhada
Comoro, Dili, Timor-Leste

Tel: +670 78156312
Email: info@fdtl.mil.tl